28 marca 2024

Archiwum domowe czyli: "Tam nic ciekawego nie ma"

Zbliża się Wielkanoc i być może spotkania z bliższą i dalszą rodziną. Być może świta Ci w głowie myśl, że trzeba by tę rodzinną układankę poskładać w całość, dowiedzieć się czegoś bliżej zwłaszcza od najstarszych członków rodziny, bo za moment może być za późno. Święta to idealny moment, żeby się tym zająć. Porozmawiajcie z dziadkami i babciami, być może również z pradziadkami jeśli ich macie. Wypytajcie o istotne wydarzenia i daty z ich życia, a potem to zapiszcie lub nagrajcie. Kolejnym krokiem będzie sięgnięcie do domowych szpargałów i wyodrębnienie z nich tych, które mogą nam się przydać w genealogicznym śledztwie. To co wcześniej powiedzieli nam członkowie rodziny, koniecznie trzeba spróbować  zweryfikować w dokumentach. Potem zapisujemy potwierdzone daty najważniejszych faktów metrykalnych i możemy się zastanowić jaki będzie nasz następny krok w poszukiwaniach i czego nam w naszym drzewie genealogicznym brakuje. Archiwum rodzinne to nieoceniona pomoc na początku poszukiwań. Mimo, że jak mówią niektórzy w rodzinie: "Tam nic ciekawego nie ma".

Koniecznie sprawdźcie to sami! 




10 stycznia 2024

Samarytanie z Markowej. Słowo o Rodzinie Ulmów.

 Heroizm i brak jakiejkolwiek kalkulacji co zrobić, czy pomóc...

Fotografie: Wikipedia

Rodzina Ulmów z podkarpackiej wsi Markowa koło Łańcuta zapłaciła najwyższą cenę za swoją niezłomną postawę, ukrywając w swoim domu rodziny żydowskie. Schronienie w domu Ulmów znaleźli Saul Goldman z synami: Baruchem, Mechelem, Joachimem i Mojżeszem, oraz sąsiadki Gołda Grunfeld i Lea Didner z małą córką o imieniu Reszla. Józef Ulma i jego żona Wiktoria z domu Niemczak sami mieli sześcioro dzieci, ponadto w tym czasie Wiktoria była w zaawansowanej ciąży z siódmym dzieckiem. Mimo to, posługując się prosto pojmowanym kodeksem moralnym mocno osadzonym w wierze, Ulmowie postanowili pomóc swoim żydowskim znajomym.

Zbrodnia w Markowej, czyli egzekucja na gospodarzach domu i na ukrywanych osobach dokonała się 24 marca 1944 roku w ramach trwającej od marca 1942 roku akcji "Reinhardt". Jej celem było wymordowanie wszystkich Żydów w Generalnym Gubernatorstwie oraz Okręgu Białostockim. Ulmów wydał najprawdopodobniej Włodzimierz Leś granatowy policjant z Łańcuta ściśle współpracujący z Niemcami, natomiast jednym z najbardziej gorliwych i okrutnych żandarmów biorących udział w zbrodni był najmłodszy z nich Josef Kokott. Akcją kierował Eilert Dieken, który podjął decyzję o zastrzeleniu wszystkich dzieci Józefa i Wiktorii. Jedyną osobą, która poniosła odpowiedzialność za tę zbrodnię i została skazana był Josef Kokott.

Fotografia: Wikipedia

Rodzina Ulmów to rodzina wiejska, prosta, ale nie prostacka. Józef i Wiktoria byli szanowani w swojej miejscowości. Żyli pełnią życia pracując, wychowując dzieci, ale także realizując swoje pasje, co wtedy nie zawsze było takie oczywiste. 

Józef był zaangażowanym i pomysłowym rolnikiem, którego dokonania prezentowano na Powiatowej Wystawie Rolniczej w Przeworsku w 1933 roku. Wiedzę z własnych książek i czasopism, które posiadał i czytał potrafił wykorzystać w sposób praktyczny, konstruując  maszyny przydatne w codziennym życiu. Józef Ulma działał ponadto społecznie, był nawet bibliotekarzem w Związku Młodzieży Wiejskiej RP "Wici". Dzięki fotografiom, które robił zachowały się niepowtarzalne kadry jego rodziny, jak i mieszkańców Markowej, których uwieczniał przy ich codziennej pracy.

Wiktoria zajmowała się domem i liczną gromadą dzieci, ale jej też nieobce były społeczne zaangażowanie i realizacja własnych zainteresowań. Wiadomo, że grała w wiejskim teatrze i brała udział w zajęciach Uniwersytetu Ludowego w sąsiedniej Gaci.

W roku 1995 Ulmowie zostali uhonorowani jako Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. W Markowej istnieje muzeum ich imienia, natomiast ukoronowaniem ich życia stała się beatyfikacja w dniu 10 września 2023 roku w Markowej.

Serdecznie polecam Państwu zestawienie materiałów na moim profilu na platformie Wakelet - sekcja "Rodzina Ulmów"
Rodzina Ulmów

Poniżej jeszcze genealogia Józefa, Wiktorii i ich dzieci i druga większa uwzględniająca ich przodków. Oprócz tego akty urodzenia Józefa i Wiktorii dostępne w AP Rzeszów 
Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Markowej


Rodzina Ulmów. Przodkowie i potomkowie. - plik PDF w lepszej jakości